Психологот Бошкова: Во овој период, кога статусот и парите се ставени на пауза, каква нова смисла открива вашиот живот за вас?

Објавено на 24 март, 2020 во 15:52

OKO FIN

Новонастанатата ситуација со појавата на корона вирусот (Covid – 19) значително го смени ритамот на секојдневното живеење кај сите генерации во целиот свет. Од ова не е поштедена ниту нашата земја. Драматичната промена на ритуалите во секојдневниот живот (одење на работа, прошетки, дружби, одење на курсеви и спортување, слободно движење во времето и просторот…), настаната ненадејно, предизвика многумина да доживеат низа т.н. негативни емоции.

Човештвото немаше доволно време за психички да го спреми организмот за новата ситуација, па тоа резултира со доживување на извесна несигурност за она што се случува, доживување на неизвесност за тоа што следи и непредвидливост на последиците од случувањата. Ако доживувате страв, анксиозност, тага или можеби лутина, вие всушност доживувате сосема здрави и очекувани емоционални реакции за ситуацијата.
Некои можеби не доживеале ништо, никакви драстични емоционални бранувања, едноставно минуваат со бледи и нејасни сензации. Оваа состојба ја најрекуваме состојба на шок, во која сеуште не сме спремни свесно да ја обработиме информацијата за новонастанатата ситуација, па телото и психата се бранат преку анестезирање на нашите чувства/одговори со што несвесно сакаме во подолг можен рок да ја зачуваме претходната ситуација на којашто сме биле навикнати да функционираме.

Ова е сигнал дека сè уште не сме спремни да ја примиме новонастанатата ситуација, односно не сме спремни да го најдеме соодветниот одговор и реакција кон надворешниот свет. Доколку познавате некој ваш близок кој реагира на ваков начин, бидете свесни дека тој/таа реагира најдобро и најздраво за себе во тој момент, додека не се ослободи енергија за реагирање на друг начин кој би бил соодветен.
Споменавме дека загриженоста е очекувана, здрава реакција. Луѓето наоѓаат комфорт и сигурност во предвидливоста на нештата – активности кои се претворени во ритуали, распоред кој ни е добро познат и востановен (одење на работа, училиште, спортување и рекреирање надвор од домот, викенд активности и слично). Со драстичен и ненајавен прекин на овие ритуали се нарушува динамиката на функционирање и во нашите тела, односно засегнато е нашето психо-физичко функционирање.

Периодот на адаптирање (прилагодување) кон новите предизвици, однсно периодот на градење на нови навики (ритуали) и нивно спроведување во нашето секојдневние е период на стрес. Овој период трае различно за секоја индивидуа и зависи од многу фактори, а најмногу од личните капацитети на секој човек, ефективно да се прилагоди на новините.
Многу родители на мали деца се соочуваат со стресот да се грижат за нив, особено ако работат од дома. И фамилиите со членови кои се хронично болни или се со хронична состојба се особено афектирани поради строгите мерки за изолација во обидот да се превенира ширењето на заразата со корона вирусот. Верувам дека кај нив состојбата на алармираност е поголема, а со тоа раснат напнатоста, анксиозноста и загриженоста.

Засега немаме инфомрација до кога ќе трае оваа сосјтоба и колку време ќе помине пред да се вратиме на животот каков што го познаваме. Стресот дополнително е зголемен поради стравот од загуба на работните места што ги алармира примарните нагони кај човекот, нагонот да се преживее, да се опстане. Кај учениците и студентите оваа ситуација се одразува врз нивните потреби да се дружат, да се социјализираат, да учат и да го потврдуваат својот успех. Токму затоа во овој период младите луѓе и пензионерите беа најтешката категорија да ја сфатат сериозноста на ситуацијата за самоизолација. Секако, со упорно објаснување на ситуацијата, иноформирање, едуцирање и поддршка од сите нас, можеме да постигнеме граѓанска послушност и заштита на индивидуалното и колективносто здравје.

Во овој ранлив период особено е важно да пристапиме без обвинувања и предрасуди кон секој наш сограѓанин, да едуцираме и да помогнеме онаму каде тоа го можеме. Целта е никој да не се доживува изолиран, етикетиран и нападнат, но прифатен и згрижен.

Општинскиот Црвен Крст на Велес формираше мобилни тимови за помош на сите возрасни групи, изнемоштени лица, лица со посебни потреби и хронично болни лица, кои живеат сами или немаат поддршка од семејставата на целата територија на Општина Велес. Услугата се состои во набавка на храна и лекови со соптствени средства на лицето кое ја бара услугата.

Неизвесноста, ако долго трае, оневозможува да го вратиме впечатокот на контрола врз ситуацијата и нашиот живот. Луѓето стануваат ранливи кога доживуваат дека ја губат контролата, кога ситуацијата ги поставува во пасивна улога (жртва) и тоа дополнително го зголемува стресот. Силниот стрес, особено ако долго трае, може да го афектира психо-физичкото здравје, да го влоши и развие симптоми на болест.

Досегашните облици кои ги практикувавме како начин на релаксација и ослободување од стрес (дружба со пријатели, прошетка во природа, спортување, посета на концерти и натпревари) се ограничени или оневозможени. Ова нѐ става пред предизвикот да изнајдеме нови начини за осободување до негативната енергија и нови начини на рекреирање.

Како да реагираме кон новоностанатата ситуација поради корона вирусот и на начин кој да го зачуваме нашето ментално здравје?

Прифаќање на емоциите кои ги доживуваме

Како што споменавме, во овој период ќе се јават многу т.н. негативни емоции – акнсиозност, лутина, тага, страв. Наместо да ги потиснуваме и негираме овие емоции, пожелно е да ги прифатиме и да бидеме свесни кога ги доживуваме. Загриженоста која особено ја доживуваат родителите не треба да се крие од останатите членови во семејството, особено децата. Децата умешно детектираат кога нешто невообичаено или различно се случува во нивниот живот. Свесното забележување на она што минува како мисла или емоција е привиот чекор кон негување на нашето ментално здравје. Вербализирајте ја емоцијата, опишете ја без да давате суд, без да ја боите морално, без да давате суд колку е оправдана или не. Едноставно доживејте ја, добијте увид во тоа што се случува во вашето тело и ум. Науката и истаржувањата велат дека свесноста за она што ви се случува значајно придонесува за зачувување на менталното здравје. Наместо да се борите против вашите емоции и да ги негирате, прифатете ги и вложете ја енергијата за градење на здрави избори за реагирање кон новата ситуација.

Создадете нови ритуали (нови навики, рутини)

Верувам дека во овој период многу луѓе, особено адолесцентите, се задлабочени во гледање серии или игри на компјутер. Пожелно е родителите да внимаваат на ваквото однесување, бидејќи можеби станува збор за несвесна стратегија на „бегство“ и несоочување со реалноста. На овој начин младите остануваат пасивни и не се соочуваат со своите стравови или нови предизвици. Наместо тоа, ангажирање на младите (па и останатите) во нови активности во домот може да помогне во градење на нови навики и ритуали. Поделбата на обврски дава нова структура на времето (тоа станува предвидливо) кое ќе го исполни денот со активно учество во домот, а тоа ќе овозможи намалување на анксиозноста, непредвидливоста, стравот или досадата.

За децата од помала возраст особено е важно да се зачува ритамот на денот (отприлика во исто време да легнуваат и стануваат, во исто време да јадат, да имаат време за учење и игра). Бидејќи во овој период целото семејство поминува под ист покрив 24 часа, пожелно е семејствата да го негуваат личниот простор на секој од членовите, да се почитува начелото на приватност како би се зачувале личните граници. Со јасно поставување на нови семејни правила и очекувања, секој член може да ги оставри своите потреби. Притоа, овие потреби ги доживуваат сите, без исклучок – возрасните, особено се сензитивни адолесцентите, а исто така и децата. Сигурно во семејството малото дете ќе има потреба да ги расфрла играчките, тинејџерот ќе има потреба да слуша гласна музика, адолесцентот да зборува на телефон во празна просторија, студенот да учи во мир и тишина. Почитувајќи ја личноста на секоја индивидуа ќе се овозможи релаксирана атмосфера во домот која може потоа да се обогати со заеднички активности, игри и забава. Креативноста нека биде на ваша страна!

Изолацијата во домашни услови дава можност да направиме нови потези, да се предизвикаме себе си на нови терени. Учење странски јазик, учење да се свири на некој инструмент, испробување нов рецепт во кујната, практикување градинарство на балконот, аеробик во домашни услови…

И додека трае оваа социјална изолација во физичка смисла, сепак постојат можности да ги одржиме контактите. Достигнувањата на технологијата овој пат можеме да ги искористиме за наше добро. На младите луѓе ова им е веќе секојдневие, но во овој период не можеме многу да им замериме доколку се почесто на социјалните мрежи, нели? За сите возрасти, особено за младите, и натаму е важна социјалната поврзаност со врсниците, споделувањето на доживувањата и взаемената поддршка. Главно, контактите, макар и само преку телефон или социјалните мрежи, даваат чувство на поврзаност, ја јакнат сигурноста и смируваат.

Сега имаме прилика да ги зајакенеме семејните релации, да научиме подобро да комуницираме меѓу себе, да ја зајакнеме вербата меѓу членовите од семејството, да го надополниме времето кое го „губиме“ во инаку брзиот начин на живот.

На крај, времето на социјална изолација дава можност да се свртиме кон себе си. Ова е прилика фокусот да го свртиме кон себе и својот живот. Какви мисли ќе се појават кога буката од модерниот начин на живот ќе стивне? Можеби ќе ги преиспитате своите приоритети и што навистина ви значи во животот? Во овој период, кога статусот и парите се ставени на пауза, каква нова смисла открива вашиот живот за вас?

Искусувањето на стрес и т.н. негативни емоции можат да имаат и позитивни последици. Луѓето кои одбрале и/или научиле здрави начини за совладување на стресот стануваат психолошки поотпорни и со поголема благодарност кон животот и она што го имаат. По доживеан поголем стрес и траума многумина продолжуваат да живеат поисполнето и со повисока цел. Со грижа и планирање можеме да бидеме психолошки силни за време на оваа пандемија и целото ова искуство да го искористиме за лична трансформација и личен раст и развој.

Александра Бошкова
лиценциран психолог

Сподели:

Напиши коментар

Станете член на ДУМА.мк и споделете го вашето мислење преку коментар. Кликнете тука за да се најавите.

8xbet คาสิโนออนไลน์888
8xbet
8xbet
ผลบอลสดไทยทุกแมชทั่วโลก
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
ข่าวฟุตบอล
8xbet บาคาร่า
8xbet เว็บพนันออนไลน์เว็บตรง
บอลไทย U23
แทง บอล เดี่ยว
ข่าวบอลอังกฤษ
การคาดการณ์การแข่งขัน
8xbet คาสิโนสด
คะแนน ผล บอล สด 888
พัทยาสปอร์ต
ข่าวกีฬาเขตร้อน
ผลบอลสดวันนี้
ดูบอลสด
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ราคา บอล ภาษา ไทย
8xbet แจกเครดิตฟรี 1000บาท
ไทยล่าสุดฟุตบอลยุโรป
ดูบอลออนไลน์888
โปรแกรม ฟุตบอล ไทย วัน นี้
8xbet
888 ผล บอล สด ภาษา ไทย
8xbet-สล็อตแมชชีน
ถ่ายทอดสดฟุตบอลวันนี้
ดูการแข่งขันฟุตบอลออนไลน์
วันนี้ล่าสุดฟุตบอล
ดูบอลสด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
กษัตริย์สปอร์ต
เว็บข่าวกีฬา
ข่าวกีฬา ข่าวฟุตบอล
ดูบอลสด
ผล บอล ไทย 888
ฟุตบอลไทยล่าสุด
บอล วัน นี้ บ้าน ผล บอล
ผลบอลสดไทย
ผล บอล สด 888
อัปเดตข่าวบาดเจ็บ ล่าสุด
ผล บอล สด ตาราง คะแนน
ดูฟุตบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา ผลการแข่งกัน
8xbet
ตาราง บอล สด ไทย
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
ข่าวกีฬาวันนี้
ผลบอลสดวันนี้
8xbet
ข่าวกีฬาสดใหม่
Sport Live News
8xbet สล็อตออนไลน์
8xbet คาสิโนสด
meta789 สถานีข่าวกีฬาฟุตบอล
การเดิมพัน 8xbet
ผล บอล ไทย สด
8xbet
8xbet - หน้าแรกการเดิมพันออน
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูบอล ดูบอลสด
8xbet เข้าสู่ระบบ
8xbet คาสิโนออนไลน์
8xbet คาสิโนสดไทย
8xbet
ดูบอลสด วันนี้ HD ครบทุกคู่
ข่าวกีฬาวันนี้
8xbet คาสิโนถูกกฎหมาย
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
คะแนนฟุตบอล และข่าวสาร
8xbet
ดูบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา ฟุตบอล
บอลไทย U23
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก
TNS Thai Sport
ตก็สามารถดูบอลออนไลน์ได้ทันที.
8xbet
พนัน บอล สด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
ตารางบอล
แพลตฟอร์มการเดิมพันชั้นนำของเอเชีย
ข่าวกีฬาวันนี้
เว็บไซต์รวมกีฬาและภูมิศาสตร์มนุษย์ของประเทศไทย
ฟุตบอลวันนี้ ถ่ายทอดสด
ผล บอล ไทย สด
โปรแกรม บอล ไทย u23
8xbet ออนไลน์
8xscore
ข่าวฟุตบอล
8xbet คาสิโนออนไลน์อันดับ1
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
บอล สด 888
8xbet
สกายสปอร์ต
การดำเนินชีวิตที่เทคโนโลยี
ดูบอลออนไลน์ ไม่กระตุก
วิธี สมัคร บา คา ร่า มือ ถือ
สำหรับคอกีฬาอย่างคุณไม่ควรพลาด
8xbet สโมสรกีฬาออนไลน์และคาสิโน
คาสิโนออนไลน์ 8xbet
ไฮไลท์ฟุตบอลตารางบอล
ดูบอลออนไลน์ทุกลีกทั่วโลก
ผลบอลสดวันนี้
ฟุตบอลต่างประเทศ
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูบอลสดฟรี
ดูบอลฟรี android tv รองรับทุกระบบ
ข่าวฟุตบอลไทย
ข่าวฟุตบอลล่าสุด
8xbet เว็บคาสิโนสด
บอลไทย ตารางแข่ง
Nuru Sports Club
ดูฟุตบอลออนไลน์
8xbet เว็บบาคาร่าออนไลน์
ข่าวฟุตบอลไทยล่าสุด
วันนี้ล่าสุด
Sunshine Sports
ผลบอลพรีเมียร์ลีก
ข่าวฟุตบอลไทยล่าสุด
ดูบอลสดดูบอลออนไลน์
และกีฬาอื่นๆ
ผลบอลเมื่อคืน
8xbet เครดิต ฟรี
สารานุกรม
8xbet
ข่าวกีฬาวันนี้
ผลบอลสด
แทง บอล ขั้น ต่ํา
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ล่าสุด ลา ลิ กา
บอลไทย
ตารางบอลล่าสุด
พรีเมียร์ลีก
ผลบอลผลบอลสด
โปรแกรม บอล
ข่าวการแข่งขันฟุตบอล
เว็บดูบอลออนไลน์ที่จะช่วยให้คุณ
8xbet คาสิโนออนไลน์
ดูทีวีออนไลน์
8xbet คาสิโนบาคาร่า
ดูบอลสด
การคาดการณ์การแข่งขันอ
ได้เครดิตฟรี 100 บ
โปรแกรม ถ่ายทอด ฟุตบอล สด
อัปเดตข่าวฟุตบอล ล่าสุด
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ฟุตบอลเชลซีถ่ายทอดสด
วิธีแทงบอลในเว็บ
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
แทง บอล ออนไลน์ ยัง ไง
อัตรา แทง บอล
พนัน บอล สด
รวมข่าวฟุตบอล ผลบอล
ผลบอลสด7m888
8xbet การพนันออนไลน์
ข่าวกีฬา
ผลบอลสด
8xbet คาสิโน มีอะไรบ้าง
ฟุตบอลทีมชาติไทย
ตาราง ฟุตบอล ทุก ลีก
แทง บอล คือ อะไร
ตาราง คะแนน พรีเมียร์ ลีก
โปรแกรมถ่ายทอดสด
ดูบอลออนไลน์
ข่าวกีฬา
บอล พรีเมียร์ ลีก
คะแนน บอล สด
ผลฟุตบอล
ผลฟุตบอลไทยวันนี้
ผลบอลสดไทยทุกแมชทั่วโลก
ข่าวกีฬาออนไลน์
ไฮไลท์ฟุตบอล
Sports Around Thai
8xbet เครดิตฟรี50 แทง บอล
ไฮไลท์ฟุตบอล
สล็อตออนไลน์
กีฬาต่างประเทศ ผลบอล
เดิมพันแมนเชสเตอร์ซิตี้
ผลบอลสด888
8xbet คาสิโนออนไลน์เว็บตรง
ไฮ ไล ท์ แมน ยู ล่าสุด
ผล บอล พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ล่าสุด
เว็บไซต์เดิมพันกีฬาที่ดีที่สุด
ดูบอลออนไลน์
เดิมพันกับ 8xbet
วิเคราะห์บอล
8xbet
8xbet คาสิโนออนไลน์ที่ดีที่สุดในเมืองไทย คา
ข่าวกีฬาวันนี้ ล่าสุด
ดูฟุตบอลออนไลน์
ดูบอลสดไทย
8xbet สล็อตแมชชีน
พนัน บอล สด
ข่าวบอลพรีเมียร์ลีก
แม็กกี้ สปอร์ต
8xbet
ข่าวกีฬา ล่าสุด
4U Sports Thai
8xbet คาสิโนพรีเมียม
ข่าวกีฬาล่าสุด
ผลบอลสด888 บอลพรุ่งนี้
เกมสล็อต 8xbet
ดูบอลออนไลน์ทุกลีกทั่วโลก
ผล บอล สด 365
ผลบอลพรีเมียร์ลีก
8xbet คาสิโนออนไลน์
8xbet
กีฬาแห่งประเทศไทย
8xbet
ถ่ายทอดสดฟุตบอล
ข่าวกีฬาไทย 24
สล็อตออนไลน์เว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ PG SLOT99
ผล บอล สด sbobet
เว็บโป๊กเกอร์ออนไลน์ ที่ pokerthai99
ผลบอลสด
ฟุตบอลไทยวันนี้ช่องไหน
อัตรา แทง บอล วิเคราะห์บอล
รายการ บอล วัน นี้ พรีเมียร์ ลีก
ผลฟุตบอลไทยวันนี้
ถ่ายทอดสด บอลวันนี้ ช่อง
ถ่ายทอดสด บอลวันนี้ ช่อง
ทีเด็ดบอลวันนี้ 4 คู่ผลบอลสด
ตารางบอลวันนี้ ทุกลีก ภาษาไทย
ดูวิเคราะห์บอลวันนี้
ไทยลีก วันนี้ ถ่ายทอดสดไทยลีก วันนี้ ถ่ายทอดสด ช่อง ไหน
โปรแกรม พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ ถ่ายทอด สด
เช็ค ผล บอล วัน นี้ พรีเมียร์ ลีก อังกฤษ
888 ผล บอล ผล บอล สด