Во стар Велес, месност „Јурија“ имале и Дворовчани

Малкумина велешани знаат дека постарите сограѓани со името Јурија го нарекувале и делот од населбата Дворови кој од долната страна започнува кај горна рампа на гевгелиска пруга и завршува кај паркот до Ликовен салон. Тоа поточно е делот од централното подрачје на градот позади свиларската зграда на плоштадот „Саармаале“. Во тоа време, ова место името го добило поради тоа што тука се наоѓала последната куќа во градот а жителите на тамошната ширинка се собирале на веселби.Сепак, во посочениот период од животот во Велес, таму сопственици на куќите биле граѓани од турска националност. Нивните куќи биле многу убави но тоа не преставувало никаков проблем за сожителство со македонското население со кое заедно славеле и Велигден и Божиќ и Рамазан. Името „Јурија“ денес е заминато во историјата зашто старите генерации си заминаа, а и крајот на Велес денес е многу подалеку од она што некогаш бил.

Да го оставиме минатото но, да ги забележиме старите семејства кои живееле во ова маало. Во регистрирањето на имињата на фамилиите ни помогнаа две стари велешанки, над осумдесет годишната Сута Здравкин и Гордана Мишкова Колева која сега живее во Канада.

Бележењето на старите македонски семејствата, кој куќите ги купиле од Турци, ќе го почнеме од долниот крај на ова маало за кое Гордана Мишкова Колева се сеќава како дел од него, еден сокак, бил нарекуван сокак на роднини. Тој се наоѓал на денешната улица „Коле Дрнков“ каде куќи купиле, а потоа доградиле или изградиле нови семејства што имале роднинска врска. Оваа приказна во друга пригода штом со помош на Мишкова Колева ги обезбедиме фотографиите од тоа време.

Сега да продолжиме и тоа од жолтата куќа која се наоѓа веднаш до горна рампа на железничката пруга Велес-Гевгелија. Како што ни рече Сута Здравкин, која многупати информациите ги слушала од свекорот Анѓел, оваа куќа ја изградил некој имотен Турчин уште во далечната 1832 година и набрзо потоа ја продал . Новиот сопственик по кратко време западнал во долгови, ја ставил куќата под хипотека и ја изгубил кога таа станала сопственост на банката. Во неа се до 1883 година, до пуштањето во сообраќај на пругата Велес- Солун, живееле работници што ја граделе пругата. Во оваа куќа, која и денес е во државна сопственост живееле повеќе семејства.

До жолтата куќа живееле Анѓел и Василка Здравкин со синовите Мето и Љубе како и ќерката Нада. До Здравкин била куќата на братот и сестрата Ацо и Маца Карбеви , а до нив пак на Маталеви од кои подоцна ја купиле Драган и Добрина Сарагинови. Во правецот на улицата која води покрај железничката линија се наоѓа куќата на Никола и Ленче Попови со синовите Киро, Димче, Миле и Сашко. До нив живееле Ѓело и Пандора Смилеви со синовите Ацо, Томе, Ристо и ќерката Рада, а до нив била куќата на Поп Николови која подоцна ја купил Ѓорѓи Крнинов со синовите Димче, Јосе и Ристе како и ќерките Мерџана и Софка. Веднаш до нив била куќата на Ристо и Пандора Јаневи, со синот Димко и ќерките Родна и Вера. Димко имал три сина Ристо, Иле и Благој. Таму куќи имале и Ристо и Василка Поп Николови со ќерката Тимка и Ристе ,Ладо и Сутка Поп Николови со синовите Боре и Анде.

Од куќата на Поп Николови па се до старата автобуска станица и до занаетчиските дуќани на главната улица на „Сармаале“ , било празно место и тоа било сопственост на некој Илија со прекар Џандар спатилија. Тој прекарот го добил по тоа што имотот го стекнал на коцка – покер. Подоцна тука куќа направиле и живееле Ацо и Анѓа Маркови, со синовите Слободан и Данчо (дипломат поточно амбасадор на Република Македонија), па Петре и Бојка Абрашеви со синот Ѓоре, а до нив била куќата на доктор Никола и Магда Димови со синот Диме и ќерката Лила, па Јовче и Грозда Северови со синот Ристо и ќерките Анѓа и Лила. Таму дуќан имал Тодор Накин, во кој и живеел со сопругата и синовите Орце, Ацо, Лазо и Димче. Тодор имал и сестра која се омажила во Бугарија.

На главната улица, сегашна Страшо Пинџур“ , од гевгелиска пруга кон плоштад „Сармаале“ или веднаш до жолтата куќа, прва е малата куќарка во сопственост на државата, а до неа имале излез семејството Здравкин. Потоа во следната куќа живееле Борис и Ката Камишеви со синовите Петре и Димко како и ќерките Мира и Светла како и Ќиро и Марија Камишови со синот Вања и ќерка. Донив била куќата на Ѓоре, потоа на Анѓел и Славна со синот Трајче, а до нив Вера и Тоде со прекар Човечето, со синовите Јове и Лазе. Во редот на куќи таму живееле и Ристо и Лена Зајфеви со синот Љубе и ќерката Загорка, до нив Коце и Вера Станчеви со синовите Тоше и Златко и ќерката Лидија. Потоа следна била куќата на семејството на Ордан Цилак со синот Митко, па Ѓоре и Коцана Цилакови со ќерките Лилјана, Цветанка и Стојка.

Исто така дојдовме и до информации поврзани со долниот дел на сокакот, покрај самата железничка линија на ова маало, според кои таму живееле Ѓошо и Анастасија Мирчеви со синот Димче-народен херој и Вера –првоборец, потоа Стојан со синот Анде и три ќерки, па двајцата браќа Мердеви кои имале и една сестра. Во овој дел била куќата и на Борис Казаков со Злата Стојанац па Славчо и Коцка Казакови а до нив била куќата на Фита Робева – Маџарова со синовите Петре и Благој .

Штом ги добиеме фотографиите во посебна приказна ќе ги објавиме старите велешки семејства од роднинскиот сокак кој му припаѓа на овој дел на Велес.

Сега ќе продолжам со информациите кои се однесуваат на крајот од маалото,од северна страна, каде исто така е изградена голема куќа . Таа од секогаш се наоѓа на главната градска улица. Според кажувањата на постари велешани, оваа куќа била меѓу најубавите во градот и му припаѓала на семејство по потекло од село Бистрица. Потоа била национализирана. Подоцнадел од неа купиле браќата Јовче и Богдан Ивчеви а дел саатчијата Панче Мудата. Во неа живеел Јовче и Ана Ивчеви, со децата Лепа, Лила и синот Љубе, потоа Богде Ивчев, првоборец и повратник од Голи Оток, со синот Миле и ќерката Лила, а на приземјето живеел и како саатчија работел Панче со жената Фита и синот Ане и ќерката Марга. До оваа убава куќа има уште една во која живееше земјоделското семејство на Славна и Славе.

Над нивниот широк двор по шеесетите години на минатиот век беше формиран ред од дуќани. Во нив, покрај самиот тротоар, на главната улица се до малиот парк пред објектот кои велешани го нарекуваа Ловното а сега е Ликовен салон, работеа занаетчии и трговци како што беа шнајдерот Мркот, потоа Цилакот и други велешани. Секако дека во овој првичен текст не се забележани сите стари велешки семејства. За тоа е потребна соработка со нашите согрѓани. Секоја информација и фотографија е добредојдена.

Стоилко Андреевски