Соколаана, велешко маало кое името го добило по младите жители наречени соколи

Во близина на зградата на старата Гимназија и градскиот пазар, на левата страна во Велес, се наоѓа маалото „Соколана“. На неговите тесни сокаци има големи и убави куќи. Таму до 1912 година живеело турско население додека потоа, по заминувањето во Турција, нивните куќи ги купиле граѓани што живееле на повисоките делови во градот. Во овој период во централниот дел на ова маало се наоѓала џамија, а до неа имало и теќе, кои постоеле се до завршувањето на Првата светска војна поточно до формирањето на стара Југославија. Тогаш Македонија, била нарекувана Вардарска бановина, и подпаднала под владение на Србите. Во периодот од 1920 до 1923 година српските власти ја урнале џамијата и теќето и на нивно место изградиле објект наменет за младите велешани кои ги нарекле „соколи“. Тој бил наменет за спортски активности и воспитување со асимилаторски цели „Не сте Македонци туку Срби“. Токму по овој објект маало го добило името „Соколана“.

(Стар Велес – Поглед кон Соколаана)

Објектот постоеше и по ослободувањето на Велес од фашистичкиот окупатор и во него тренираа спортисти на повеќе екипи како борачи, пинг понгари, гимнастичари и во него се подготвуваа членовите на КУД „Керамичар“. Името Соколана и денес го симболизира поранешното постоење на објектот во градот, особено од постарите жители.

Со помош на неколкумина постари жители од ова маало меѓу кои и Панче Ќурчиев- Пампикот, ги забележав старите жители во ова маало. Карактеристично за нив е тоа што поголем број од нив биле познати имотни занаетчии, кои своите синови и ќерки ги испраќале во Белград, Загреб и Софија за да стекнат високо образование. Така од Соколаана произлегле бројни познати лекари, професори, инжинери и мајстори.

Списокот на жителите ќе го започнеме со семејството на Јован и Лена Гравчеви со синовите Тошо, Ило, Душан, и Владимир, чија куќа се наоѓала во најгорниот дел на малото . До нив било семејството на Донка Андова , со својот внук Иле Аната и ќерката Ана, а до нив семејството на кондураџијата Игно и Лена Мартинови со синовите Ангел и Пенчо. До нив била куќата на бакалот Илија со сопругата Љуба Амбаркови и ќерките Лена, Маре, Веса, Слободанка и Невена. Тука живеела и Веса со својот маж Никола и синовите Јове, Љупчо, Пано и ќерката Невена. Во овој дел на маалото се наоѓала куќата и на леблебиџијата Панче со сопругата Марија Маркови со ќерката Светла, па куќата на кондураџијата Димче со неговата жена Стојна Маркови и ќерките Деса, Лила, Роза и Рума, а до нив живееле железничарот Ѓеле со сопругата Иванка Костови со синовите Баже Тумпето, Пано и Крсто и ќерките Орданка, Матилда и Зора.

Потоа во редот од куќи следна била куќата на русинот Никола со сопругата Маре Петрови со синот Ѓоре и ќерката Мила, а до нив биле железничарот Атанас со сопругата Грозда Талеви и децата Стојан и Светлана. Потоа следеле куќите на семејствата Мицеви- Миови Ѓорѓи и Ката со синовите Мирко, Трајче, Томе и Ладе, Бобеви- Калчо Тоде и Лоза со синовите Кочо, Љубе и Бојан и ќерката Донка и на Сута Оцедова со синовите Иван, Петре и Димко.

Во редот на куќи во маалото се наоѓала и куќата на Темелко и Менка Димови со синот Петре и ќерката Љупка, а до нив бил клисарот Живко со својата сопруга Мена Димови со синовите Ангел, Диме, Јосе и Благој и ќерката Коца,па Димче и Цанда Варналиеви со синовите Димче и Владо. Исто така куќи во ова маало имале Димо и Мица Лазарови, со синовите Лазо, Душан, Ангел и Диме и ќерката Рума, а до нив живееле Реџи и Шукрија, со семејствата.

Во сокакот живееле Клемо и Милка Лазарови со синот Цанде и ќерката Љупка, до нив семејството на Димче и Маре Индови со синовите Иван и Мишо и ќерката Вера, потоа Киро Карастојанов, па Благој и Нада Карастојанови со синовите Ѓоше, Трајче и ќерката Лана, а до нив пак живееле Ило и Ката Манчеви со синовите Лазо, Љубе, Трајче и Пено. На Соколаана се наоѓале и куќите на Гечо и Бана Настови со синовите Страшо, Тоде и Диме и ќерката Вера, потоа во куќа до нивната прво живеел некој грнчар за подоцна да се всели Ката Атанасова , со синот Атанас, познатиот флејтист, како и синот Дони и ќерката Лена.

Во продолжение на улицата се наоѓала куќата на Ацо и Вера Камишови со синовите Орце, Петре и ќерката Вера, а до нив живееле Методија и Стојка Ѓорѓиеви со синовите Ванчо и Добре и ќерка Мица. Потоа била куќата на Димче и Галаба Јовеви со синовите Кире, Тоде и Томе и ќерката Иванка. Тука живеело и семејството на Ангел и Трајанка Несторови со ќерките Пала и Маре, па Ката Бегинова со синот Коле, па Димче и Анастасија Чолакови со синовите Јован и Коле, па Стеван и Грозда Јовеви со синот Марјан и ќерките Стојанка и Зденка, а до нив било семејството Ѕинѕирови, па бавчаванџијата Ило и Роца Јовеви и до нив Иле и Станка Ончеви со ќерките Бранка и Тренда.

Во маалото Соколана живееле и Димко и Даница Панзови со синовите Стојан и Баже и ќерката Славица, па Кочо и Павлина Мечалови со синот Ристо, снаата Маре и синовите Баже и Стево, па Спиро и Донка Стојкови со синовите Коле, Драган и Ацо.

На најдолниот дел од маалото се наоѓала куќата на Петре и Павлина Печкови со синот Живко и ќерката Стевка, а до нив била познатата слаткарница „Чакар“ во која работеле Чакар, Нуре,Ризо и Сефедин. Секако во овој дел на Соколаана живееле и Петре и Панка Тоцинови со синот Ѓоре и ќерката Павлина, Круме и Епса Ќурчиеви со синот Тоше, потоа бакалот Ило со сопругата Веса Јовеви и синовите Орце и Фитан и ќерката Сута, како и Круме и Пандора Хаџинаумови , со синот Димче.

На почетокот на улицата која води кон куќата на првоборецот Ганчо Хаџи Панзов се наоѓала куќата на Трајко и Епса Црвенпанови со синот Љупчо и ќерката Стојка, а до нив пак куќата на Игно и Гена Ѓурови со син Димче, потоа на Орце и Марика Даскалови со синот Јове и ќерките Роза и Рајна, а до нив , во ист двор живеел и Димче Даскалов.

Во сокакот живееле Јосе и Лепа Ѓорѓиева со синовите Димче и Зоран и ќерката Пандора, потоа Кочо и Павлина Андрееви, а нивни наследници биле Веле и Велика Панови со синовите Санде, Баже и Гоце, па поштарот Тоде со својата жена Гена и ќерката Савка и нејзиниот маж Благој Николовски. Таму живееле и Живко и Велика Јаковлеви, па Турчинот Ајдурли, па Страшо и Цвета Алчеви со синовите Марјан и Ѓоре и ќерката Пандорка, а до нив живеел Илија Ќупев со синовите Јане, Љупчо и Ане. Понатаму во редот од куќи живеело семејството на Панче и Маре Тосеви со синовите Ѓеле и Иле. До нивната куќа била фурната на Ордан фурнаџијата, а до неа семејствата на Мурџеви и Перкови.

После педесетите години на минатиот век во ова маало од Егејска Македонија се населиле Ѓорѓија Ташков со синот Атанас и керката Маре. До нив живееле Трајче и Елица Анастасови со синовите Владо, Петре и Благој и ќерката Васа, па Дане и Роса Анастасови со ќерките Симка, Зага и Летка. До нивната куќа биле и куќата на Ѓорѓи и Ката Бегинови со синот Коле и ќерка Горда, потоа куќата на Павлина Бегинова а до неа живееле Кочо и Донка Караколеви со синот Звонко и ќерките Марина и Стевка. Таму се наоѓале и куќите на Алексо и Иванка Карталови, со синот Ѓоре и ќерката Вера, на Киро и Деса Малезанови со синот Трајче и ќерките Соња и Весна, на Коле и Марика Манаскови со синот Живко и ќерката Василка, на Атанас и Родна Спасеви со синот Тодор и ќерката Трендафилка, на Панче и Славица Митеви со синовите Зоран и Златко, на Лазо и Марика Доневи со синовите Јован , Меро, Лазе, и Димче и ќерката Виолета, на Ѓоре и Галаба Ѓорѓиеви, со синот Лазе а до нив живееле Коле и Марика Ристови со синовите Аце и Зоран и ќерката Стојка.

Редот со куќи продолжувал со куќите на Ордан и Јагода Смилеви со синовите Орце и Александар, на Павлина со децата Панче и Славица, потоа на Киро и Александар Мирови со синовите Трајче и Љупчо и ќерката Пандорка, на Пандора Вишинова, на Стојка Димова со синовите Стојан, Киро и Боро, а до нив куќа имал Иле Лајлушев.

Во маалото Соколана живеело семејството на поетот и шпанскиот борец Ганчо Хаџи Панзов со синот Ванчо, потоа Лазо и Вера Пиштолови со синовите Аце, Тоше и ќерката Буба и Гиго и Николина Лазарови со ќерките Горда и Благојка.

На центарот на Соколана е изградена плоштатка поточно одморалиште со клупи а на местото на теќето куќата на Ружа Жабева со децата Димче и Наум.

Веруваме дека со помош на жителите од ова маало набелажавме најголем дел од стари велешки семејства. Секако очекуваме дека списокот ќе го затвориме со уште неколку информации од староседелци во ова маало и со помош на граѓаните.

Стоилко Андреевски

Фотографии од маалото „Соколаана“