За фотографијата со душа и голема вредност на велешкиот фотограф – мајстор Душко
Немаше граѓанин на Велес што не го познава фотографот Душко Илиевски. Беше добар човек и голем професионалец. Љубезен кон сите и особено наклонет кон сиромашните зашто и тој како сирак, уште во рано детство, останал без мајчината љубов и долго години потоа ја чувствувал горчината на немаштијата. Овој фотограф бил роден во 1925 година во повеќедетното семејство на бакалџијата Лазо во населбата Дворови. Кога Душан имал само шест месеци починала неговата мајка Анастасија. Татко му се преженил и во 1934 година заминал во Америка па така Душко останал и без таткова грижа. Останат на грижата на маќејата единаесетгодишниот Душко морал да почне да учи занает кај познатиот мајстор бербер Подалеш.
„Тие години за татко ми, како што ни раскажуваше, биле најтешки во неговиот живот. Тој не сакал да биде бербер туку сакал да учи, а најмногу од се сакал да стане фотограф. Секој ден застанувал пред дуќаните на тогаш познатите во Велес фотографи Дамаскин, Манушот и Нада Боцева за да се восхитува на нивните изработени фотографии. Така ја донел одлуката да го напушти изучувањето на берберскиот занает и да замине во Скопје кај познатиот фотограф и голем мајстор со еврејско потекло. Таму останал неколку години и од големиот мајстор научил само дел од тајните на фотографскиот занает бидејќи започнала војната. Татко ми не можел да остане подолго време зашто тогашните бугарски власти го депортирале неговиот мајстор во концентрационен логор. Тој , со голема тага ни кажуваше за добрината на мајторот и жалеше што никогаш потоа ништо не слушнал за него,“ рече Ѓоко, син на фотографот Душко.
(Мајстор Душко со сопругата Павлина во фотографскиот дуќан)
Тој за време на Народната револуција заминал во партизани и потоа во ослободен од фашистичката окупација Велес, почнал да работи како фотограф кај Дамаскин Манушев. Душко многу научил од мајсторот кај кого како чирак и калфа останал до 1951 година. Три години претходно се оженил со Павлина, школувана акушерка и во 1950 година станал татко на синот Ѓоко. Во тој периот семејството се преселило од Дворови на левата страна на градот каде во близина на денешната зграда на Работнички универзитет изградиле куќа во која им се родила и ќерката Аница.
Тогаш, во тоа време, по наредба на Димче Буната, заедно со Пенчо, го отвориле фотографскиот дуќан „Народна техника“. Од тогашната власт добиле комплет фотографска опрема со која почнале да работат. Вработиле чираци и калфи. Дуќанот се наоѓал во просториите на зградата на поранешниот Синдикат и киното „11 октомври“. Мајстор Душко во овој дуќан работел се до 1954 година а потоа кога почувствувал дека сам ќе може да ги покаже квалитетите на занаетот од спротивната страна на улицата, во куќата на Пано Мижимак, го отворил својот фотографски дуќан. Во договор со неговата жена Павлина на дуќанот му ставиле фирма „Фото Техника- Душко“ која до ден денес постои во Велес затоа што синот Ѓоко го наследи татковиот занает.
„Таа фирма за мене, моето семејство, а посебно за синовите Дуле и Павле, е дар од мојот татко и нивниот дедо. Татко ми ми остави аманет да го продолжам неговиот занает, да ја чувам фирмата и да ја предадам на моите синови. Никогаш нема да го прекршам аманетот и со него ќе ги задолжам и моите синови“, рече Ѓоко.
Занаетот како и семејната фирма на Илиевски, досега, се пренесува од колено на колено и покрај тоа што првиот дуќан на стариот добар мајстор изгорел во пожар во 1968 година кој ненадејно избувнал во соседниот, на терзијата Никола Цураков. Тогаш пламените јазици ја уништиле целата архива на мајстор Душко, со голем број на стари и значајни фотографии за Велес и многу видни велешани.
Тогашните власти на Душко му дале дуќан во зградата до старата градска Пошта, во близина на Основниот суд. И покрај тоа што дел од апаратите, плочите и сликите му беа изгорени мајсторот продолжи да работи. За неколку години , во кои имаше многу работа, спечалил доста пари. Со нив купува машина за правење колор фотографии, која била прва во Македонија. Со неа уште повеќе му се зголемила работата. Неговиот дуќан секогаш бил пол од луѓе. Едни се фотографирале, а други пак доаѓале на разговор за да слушнат некој добар збор од мајстор Душко.
(Мајстор Душко на крајот од фотографската кариера)
Во овој дуќан, на оваа локација мајстор Душко останал до 1976 година , се до усвојување на новиот Урбанистички план на градост според кој се урнати сите дуќани па и оној во кој тој работел. И овој пат тогашните власти не го оставаат мајсторот. Му даваат дуќан во близина на куќата на Ивчеви, од другата страна на Поштата. Но, тој во 1985 година си купува сопствен дуќан спроти градскиот паркинг пред зградата на судот , во кој што остана се до пензионирањето.
Велешкиот фотограф Душко Илиев, кој зад себе остави неизбришиви траги од изградбата и развојот на својот град, почина во 2011 година. Тој е автор на неколку ќе илјади фотографии со познати личности и граѓани, од нивните свадби и други семејни велесби. Неговиот апарат ги фотографираше градските свечености, изградбата на фабриките,на зградите и улици . За него немаше нешто што не е важно. Тој секогаш велеше: „Секоја слика има свое значење и своја душа. Ако со душа ја сликаш таа не само што ќе биде убава туку ќе остане засекогаш трајна и многу значајна зашто секогаш ќе сведочи на едно минато време дали тоа било исполето со радост или пак со тага“.
(Последната фотографија на мајстор Душко)
Таков беше и таков го паметат постарите велешани фотографот Душко Илиев кој секогаш велеше дека за него ненадмашиви мајстори на фотографскиот занает биле Дамаскин , Манушот, Нада Боцева и евреинот од Скоје, на кого најмногу му должи што станал фотограф. Се гордееше што занаетот кој го научил од врвни мајстори, им го пренел на неговите чираци, кој подоцна станаа калфи и мајстори како врвниот филмски симател во МТВ Драги Таневски и фотографите Боре Левков , Стојче и Ѓоко Илиевски.
Стоилко Андреевски